Nederlandse wetenschappelijke ontwikkelingen in Kunst vertaald!

Waarom heeft het Rijksmuseum jaren (vasthoudend) onderhandeld over deze bokalen die alleen met steun van de Vereniging Rembrandt, VSB Fonds, SNS Reaal Fonds en het Mondriaan Fonds konden worden gekocht? Omdat Hollandse Nieuwe van de Avro maar tien minuten duurt, wil ik hier iets meer vertellen over het hoe en waarom.

Het is een paar globebokalen dat in het midden van de 17e eeuw  door Christoph Ritter III in het Duitse Neurenberg is gemaakt. Het zijn uitzonderlijk kunstvoorwerpen:

  1. Omdat het een paar is: hemel en aarde.
  2. Omdat de maker ervan een zilversmid én beeldhouwer was die excelleerde in  het maken van buitengewoon krachtige sculpturen in zilver en brons. Dat talent zat in de familie, was een achterneef van de belangrijkste Duitse  edelsmid Wenzel Jamnitzer.
  3. Omdat in deze Neurenbergse bokalen Nederlandse wetenschappelijke ontwikkelingen worden weerspiegeld. Op beide bokalen zijn de kaarten weergegeven van Jodocus Hondius (ca. 1600). Dat verklaart waarom de resultaten van de Nederlandse ontdekkingsreizen niet te missen zijn. Op de wereldbol staan de namen en de jaartallen van de doortocht van de Noordelijke IJszee van Willem Barentsz. Op de hemelglobe staan de door Petrus Plancius  nieuw ontdekte sterrenbeelden van het Zuidelijk Halfrond. De namen zijn, zoals gebruikelijk,  in het Latijn, maar óók in het Nederlands weergegeven.
  4. Omdat in de voet de inventies van de gebroeders van Van Vianen zijn verwerkt: ze zijn als het ware opgelost in weke kwabmotieven en organische vormen.  Het zilver lijkt te leven!

Dus, om een lang verhaal kort te maken…Het feit dat men in Neurenberg voor een vorstelijke kunstkammer kunstvoorwerpen creëerde waarin zó duidelijk wordt verwezen naar de verworvenheden van de Nederlandse Republiek in de Gouden Eeuw geeft aan hoe invloedrijk Nederlandse wetenschappers en zilversmeden in Europa waren. Daarom zijn deze globebokalen voor het Rijksmuseum van groot belang.  Het museum laat Nederlandse kunst zien in Europees perspectief en deze globes tonen precies het omgekeerde: De Nederlandse grootheid door het buitenland verteld!

Hier kan gestemd worden op de bokalen!

Aardglobe      BK-2011-28