Pieter Vogelaer, de Zeelandia voor de kust van Lagos, 1693, zilver, 11 x 15,5 cm, Rijksmuseum BK-2006-2-A
Eén van de meest kenmerkende verschijnselen in het Nederlandse zilver is de relatief hoge kwaliteit van de graveringen, die vrijwel in iedere stad zijn gemaakt. Jammer genoeg is het meestal niet bekend wie de gravures uitvoerde, en we weten dus ook niet of er in zilver gespecialiseerde graveurs bestonden. Eén van de uitzonderingen in het Rijksmuseum is een paar rechthoekige platen, met rechtsonder het monogram P.V. In samenhang met de merken op de hoeken kan het monogram worden geïdentificeerd als dat van de ‘silversmit en teyckenkonstenaer’ Pieter Vogelaer (1641- voor 21-10-1708), en kan worden vastgesteld dat de platen in 1692 in Zierikzee zijn gemaakt.
Pieter Vogelaer, de actie voor kaap La JHogue, 1692, zilver, 11 x 15,5 cm, Rijksmuseum BK-2006-2-B
Op het formaat van een ansichtkaart wist Vogelaer hele zeeslagen weer te geven. Het half gezonken schip op de voorgrond is herkenbaar als de Soleil Royal, het Franse vlaggenschip dat op 2 juni 1692 door de gezamenlijke marines van de Republiek en Groot Brittannië voor de kust van La Hogue tot zinken werd gebracht. Op de andere plaat wordt de Zeelandia onder vuur genomen door de Dauphin. In het eerste geval verloren de Fransen, in het tweede geval wonnen zij.
In een overzicht van de belangrijkste Zeeuwse geleerden, schrijvers en kunstenaars werd Vogelaer in 1734 bewonderd als kunstenaar, beroemd vanwege zijn werken in zilver en zijn scheepstekeningen voor de Zeeuwse markt. In vergelijk tot de wat naïeve pentekeningen en prenten die van hem bekend zijn, geven de gravures op zilver een heel andere indruk van zijn kunnen. Niet alleen heeft hij een ongelooflijke hoeveelheid detail in zijn voorstellingen aangebracht –kijk maar naar de mannen die zich vastklampen aan drijvend wrakhout- maar hij weet zelfs perspectief te suggereren door de schepen op de achtergrond schetsmatiger weer te geven. Zijn vlaggen en wimpels lijken werkelijk te wapperen in de wind.
Pieter Vogelaer, het konvooieren van de haringbuizen, Zierikzee, pen op paneel, 84 x 114 cm, Koninklijk Oudheidkundig Genootschap, SK-C-524
DirkJanB 